Hukuk ve Vergi

Mesafeli Satış Sözleşmesi Nedir, Ne İçin Kullanılır?

Mesafeli Sözleşme Nedir?

Alışveriş günümüzde artık çok büyük bir oranda dijitale kaymış durumda. Tüketiciler istek ve ihtiyaçlarını alışverişe özel hazırlanmış sitelerden ve mobil uygulamalardan yapıyorlar. Bu durumda ise e-ticaret yapan şahıs ve şirketlerin uymaları gereken kanuni düzenlemelere maksimum özen göstermesi gerekmektedir. Mesafeli sözleşmeler ise bunun bir faktörü.

Mesafeli sözleşme adı üstünde bir araya gelmeden tüketici ve satıcının alışveriş işlemini çeşitli usullerde sözleşmeye bağlamalarını sağlayan bir argümandır. Mevzuat çok çeşitli seçenekleri düzenlese de genelde bu sözleşmeler satıcıya internet sitesinde onay kutusunu onaylatmak suretiyle yapılıyor. Kısacası mesafeli sözleşme 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda tanımlandığı şekliyle;

6502 TKHK Madde 48/1:

Mesafeli sözleşme, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.

Satıcının Sözleşme Kapsamındaki Yükümlülükleri

Satıcı internet sitesinde genelde ödeme sayfasında mesafeli sözleşmenin onaylanması için alan sağlar. Kanun satıcıya sözleşmenin kurulmasından önce tüketicinin erişip inceleyebileceği şekilde ön bilgilendirme yapmasını istiyor. Bu ön bilgilendirme formları ile sağlanıyor. Satıcı kanun belirtildiği şekliyle ön bilgilendirme formunda bazı bilgileri göstermek zorundadır. Bu bilgiler satıcının adı, unvanı, vergi numarası, MERSİS numarası, adresi ve iletişim bilgileri ile malın/hizmetin niteliğine ilişkin temel bilgilerdir. Ayrıca malın/hizmetin fiyatı, ödeme usulleri, ifaya ve teslime ilişkin bilgileri, cayma hakkının kullanımına dair bilgilerle caymaya konu edilemeyecek ürün/hizmetlere ait bilgileri içermesi gerekmektedir.

Ön Bilgilendirme Yöntemi

Satışı gerçekleştirdiğiniz ortama göre bilgilendirme usulünüz değişebiliyor. Yazımızın başında değindiğimiz gibi internet sitesi üzerinden satış yapanlar için ön bilgilendirme yöntemini anlatalım. Kanuna ve mesafeli sözleşmeler yönetmeliğine göre satıcı eğer internet ortamından satış gerçekleştiriyorsa ön bilgilendirmede göstermesi gereken bilgileri bir bütün olarak, tüketicinin ödeme yükümlülüğü altına girmesinden hemen önce açık bir şekilde ayrıca göstermelidir. Bunu da ödeme sayfasında ön bilgilendirme formunu ve mesafeli sözleşmesini onay kutularıyla göstermek sureti ile yapabilir. Aşağıdaki görselde belirtilen şekilde yapılması kanunen yapmanız gerekeni yerine getirmenizi sağlamış olacaktır.

Sözleşme ve Ön Bilgilendirme Farkları

Mesafeli sözleşme tüketici ile satıcının sözleşmeye konu ürünün/hizmetin teslim, ödeme, iade vb. diğer hukuki şartları belirleyen bir hukuki belge iken ön bilgilendirme formu sözleşme öncesi tüketicinin bilgilendirilmesini sağlayan kanuni zorunluluğu olan belgedir. İşin sonucunda her ikisi de hem tüketiciyi hem satıcıyı kanun kapsamında korumaya alan yasal belgelerdir.

Cayma Hakkı

6502 sayılı kanun kapsamında tüketicinin mesafeli sözleşmeden hiç gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkı dolayısıyla iade hakkı mevcuttur. Bu kapsamda satıcının cayma süresi içinde cayılan sözleşme konusu ürünü iade alma ve ücretini iade etme yükümlülüğü vardır. Bu işlemlere ilişkin kargo masrafları da satıcının sorumluluğundadır. Bu hükme karşın mesafeli sözleşmeler yönetmeliğinin on beşinci maddesinde caymaya konu edilemeyecek ürünler ve hizmetler listelenmiştir. Bunlar aşağıda listelendiği gibidir;

a) Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin sözleşmeler.

b) Tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler.

c) Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ilişkin sözleşmeler.

ç) Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olan mallardan; iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayanların teslimine ilişkin sözleşmeler.

d) Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ilişkin sözleşmeler.

e) Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler.

f) Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmeler.

g) Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler.

ğ) Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayri maddi mallara ilişkin sözleşmeler.

h) Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler.

Sözleşme ve Ön Bilgilendirme Nasıl Hazırlanmalı

Mesafeli Sözleşme ve Ön Bilgilendirme Formu mevzuata uygun olarak tüketiciyi ve satıcıyı koruyacak standartlarda hazırlanmalıdır. Bu konuda internette birçok örnek sözleşme mevcuttur. Bunlar kullanılarak ve işinize uygun olarak maddeleri değiştirilerek kullanılabilir. Lakin daha sağlam ve garanti olanı e-ticaret mevzuatı ile branşlaşmış bir avukata hazırlatmak en doğrusu olacaktır.